Bộ luật Hình sự sửa đổi - Nhu cầu cấp thiết trong giai đoạn mới

Ảnh minh họa

Việc sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự không chỉ nhằm cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền công dân, mà còn đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong công tác phòng, chống tội phạm. Qua hơn 8 năm thi hành, Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) đã đóng góp tích cực trong bảo đảm an ninh, trật tự, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, tổ chức và cá nhân. Tuy nhiên, thực tiễn đã phát sinh nhiều vấn đề mới, đòi hỏi phải hoàn thiện để phù hợp với tình hình mới.

Thu hẹp phạm vi áp dụng hình phạt tử hình: Luật thông qua đã bãi bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh, gồm: Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109); Phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114); Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh (Điều 194); Vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250); Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 421); Gián điệp (Điều 110); Tham ô tài sản (Điều 353); Nhận hối lộ (Điều 354). Trong đó, tội tham ô tài sản và nhận hối lộ, đồng thời thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án nhằm bảo đảm tính nhân đạo và hiệu quả răn đe. Về điều khoản chuyển tiếp, Luật quy định hình phạt tử hình đã tuyên trước ngày 01/7/2025 đối với người phạm 8 tội danh nêu trên của Bộ luật Hình sự mà chưa thi hành án thì không thi hành và chánh án TAND tối cao quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân.

Sửa đổi quy định liên quan đến tử hình: Cho phép hoãn thi hành án tử hình trong 2 năm đối với một số trường hợp nhằm khuyến khích khắc phục hậu quả. Bổ sung quy định về hết thời hiệu thi hành án tử hình, chuyển sang tù chung thân. Bổ sung, điều chỉnh để phù hợp thực tiễn: Miễn trách nhiệm hình sự trong trường hợp thử nghiệm công nghệ mới, khuyến khích đổi mới sáng tạo. Nâng mức định lượng tài sản trong các tội liên quan đến trộm cắp, đánh bạc… phù hợp với tình hình kinh tế. Hạ thấp định lượng trong tội phạm môi trường và ma túy để tăng tính răn đe.

Tăng cường hình phạt và quy định mới: Bổ sung hình phạt như cấm nhập cảnh, giám sát điện tử. Làm rõ quy định xử phạt tiền, yếu tố lỗi, và xử lý tội phạm do pháp nhân thương mại thực hiện. Xác định rõ thời hiệu thi hành án, thời hạn cấm cư trú... Khẳng định quyết tâm bảo vệ pháp luật và công lý

Việc sửa đổi Bộ luật Hình sự lần này nhằm tạo hành lang pháp lý chặt chẽ, đồng bộ, phục vụ hiệu quả công cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới. Đây là bước đi cần thiết, thể hiện quyết tâm của Đảng, Nhà nước trong bảo vệ quyền con người, quyền công dân và bảo vệ vững chắc trật tự, an toàn xã hội.

Bộ luật Hình sự sửa đổi không chỉ là công cụ pháp lý mà còn là tấm khiên bảo vệ cuộc sống bình yên, công bằng và nhân đạo cho mỗi người dân Việt Nam trong thời đại mới.

Văn Vũ