Sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ bí mật nhà nước
Công tác bảo vệ bí mật nhà nước là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và bảo vệ chủ quyền, lợi ích quốc gia, dân tộc. Luật Bảo vệ bí mật nhà nước được Quốc hội khóa XIV thông qua ngày 15/11/2018, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2020. Qua 5 năm triển khai thực hiện, Luật đã phát huy hiệu quả rõ rệt, tạo hành lang pháp lý thống nhất, đồng bộ, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về bảo vệ bí mật nhà nước. Tuy nhiên, trước yêu cầu của tình hình mới, nhất là khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh - xã), một số quy định đã bộc lộ hạn chế, bất cập, cần được sửa đổi, bổ sung kịp thời.
Bối cảnh và thách thức mới
Những năm gần đây, tình hình thế giới, khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường; các mối đe dọa an ninh phi truyền thống ngày càng gia tăng, đặc biệt là trên không gian mạng. Hoạt động xâm nhập, tấn công mạng, thu thập trái phép thông tin mật diễn ra tinh vi, quy mô lớn, có tổ chức, gây nguy cơ lộ, mất bí mật nhà nước.
Cùng với đó, tiến trình chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ điện tử, chính quyền số, đô thị thông minh đòi hỏi khối lượng lớn thông tin, tài liệu, dữ liệu được số hóa, lưu trữ và trao đổi trên môi trường mạng. Điều này đặt ra yêu cầu bảo mật cao hơn, đặc biệt là đối với thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước.
Việt Nam cũng ngày càng hội nhập sâu rộng với quốc tế, tham gia nhiều điều ước, thỏa thuận hợp tác liên quan đến chia sẻ thông tin, an ninh mạng, khoa học – công nghệ, quốc phòng… Pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước cần được hoàn thiện để vừa phù hợp với chuẩn mực quốc tế, vừa bảo đảm nguyên tắc chủ quyền, độc lập, tự chủ.
Bên cạnh đó, qua 05 năm triển khai thực hiện Luật, một số quy định bộc lộ tính bất cập, một số quy định không cần thiết, gây khó khăn cho hoạt động chuyên môn của nhiều cơ quan, đơn vị.
Yêu cầu cấp thiết từ việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 02 cấp
Từ ngày 01/7/2025, khi mô hình chính quyền địa phương 02 cấp (tỉnh – xã) được triển khai, thẩm quyền quản lý nhà nước nói chung và công tác bảo vệ bí mật nhà nước nói riêng sẽ có sự phân cấp, phân quyền sâu hơn cho cấp cơ sở. Các cơ quan, tổ chức cấp xã, phường, đặc khu sẽ trực tiếp tiếp nhận, quản lý, lưu giữ, xử lý nhiều loại tài liệu, dữ liệu mật, kể cả thông tin điện tử và tài liệu giấy. Điều này đòi hỏi hệ thống pháp luật phải quy định rõ trách nhiệm, thẩm quyền, quy trình để tránh sai sót, lộ, mất bí mật nhà nước.
Mục tiêu của việc sửa đổi, bổ sung Luật
Việc sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ bí mật nhà nước hướng tới các mục tiêu trọng tâm:
- Hoàn thiện khung pháp lý đồng bộ, đáp ứng yêu cầu bảo vệ bí mật nhà nước trong bối cảnh chuyển đổi số, hội nhập quốc tế và triển khai chính quyền địa phương 02 cấp.
- Khắc phục bất cập, kẽ hở, bảo đảm áp dụng thống nhất, hiệu quả từ cấp tỉnh đến cấp xã.
- Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu, ý thức chấp hành của cán bộ, công chức, chiến sĩ, người lao động.
- Bảo đảm an toàn tuyệt đối bí mật nhà nước, góp phần đảm bảo ổn định chính trị, bảo vệ chủ quyền, lợi ích quốc gia, phục vụ phát triển bền vững.
Ý nghĩa đối với lực lượng Công an nhân dân
Lực lượng Công an nhân dân là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ bí mật nhà nước. Khi Luật được sửa đổi, bổ sung, ban hành sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về bảo vệ bí mật nhà nước của lực lượng Công an nhân dân; góp phần thống nhất quy trình tiếp nhận, xử lý, lưu trữ, trao đổi thông tin mật phù hợp với yêu cầu thực tiễn; nâng cao hiệu quả phòng ngừa, phát hiện, xử lý vi phạm, đặc biệt là phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao xâm phạm bí mật nhà nước; huy động sức mạnh tổng hợp của các ngành, địa phương, toàn dân tham gia bảo vệ bí mật nhà nước.
Có thể khẳng định, việc sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ bí mật nhà nước là yêu cầu khách quan, cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Đây không chỉ là nhiệm vụ lập pháp quan trọng mà còn là giải pháp chiến lược để bảo đảm bí mật nhà nước được bảo vệ tuyệt đối an toàn, nhất là khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, phục vụ hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Bùi Linh






